خوراک مش چیست
خوراک مش (Mash) یا آردی، یکی از رایج‌ترین و در عین حال ساده‌ترین انواع خوراک برای طیور، به ویژه جوجه‌های کوچک است. این خوراک از آسیاب کردن و مخلوط کردن دانه‌های غلات مانند ذرت، گندم و سویا با مکمل‌های غذایی ضروری مانند پروتئین‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی به دست می‌آید. به دلیل اندازه ذرات بسیار ریز و نرم، خوراک مش به راحتی توسط جوجه‌های کوچک که هنوز سیستم گوارشی کاملی ندارند، قابل هضم و جذب است. به همین دلیل، این نوع خوراک به عنوان غذای شروع کننده (یا پیش دان) برای جوجه‌ها در روزهای اولیه زندگی‌شان بسیار مناسب است و به رشد و نمو سریع آنها کمک می‌کند.
یکی از مزایای اصلی خوراک مش، قابلیت اختلاط آسان آن با سایر مواد افزودنی است. مرغداران می‌توانند به راحتی داروها، آنتی‌بیوتیک‌ها و سایر مکمل‌های غذایی را به خوراک مش اضافه کنند تا از سلامت و رشد مطلوب گله خود اطمینان حاصل کنند. همچنین، برخی از مرغداران برای افزایش جذابیت خوراک برای جوجه‌ها و بهبود مصرف آن، به خوراک مش آب اضافه می‌کنند تا بافتی نرم و فرنی مانند پیدا کند. با این حال، باید توجه داشت که مصرف خوراک مش به طور معمول برای طیور بالغ توصیه نمی‌شود، زیرا اندازه ذرات ریز آن ممکن است برای سیستم گوارشی آنها مناسب نباشد و باعث کاهش راندمان تولید شود. به طور کلی، خوراک مش به عنوان یک گزینه اقتصادی و مغذی برای تغذیه جوجه‌های کوچک در مراحل اولیه زندگی‌شان شناخته می‌شود و نقش مهمی در پرورش موفقیت‌آمیز طیور ایفا می‌کند.
چالش‌های خوراک مش: از مشکلات بهداشتی تا ناهماهنگی رشد گله
با وجود مزایای متعدد، خوراک مش چالش‌هایی را نیز برای مرغداران به همراه دارد. بافت آردی این خوراک، کار نظافت و بهداشت محیط مرغداری را دشوارتر می‌کند. خوراک مش به راحتی روی زمین پخش شده و تمیز کردن سالن را برای کارگران مرغداری سخت‌تر می‌کند. این امر می‌تواند منجر به تجمع رطوبت و آلودگی در بستر شود که محیطی مناسب برای رشد و تکثیر آفات و جوندگان مانند موش‌ها فراهم می‌کند. علاوه بر این، رطوبت موجود در خوراک مش می‌تواند به مرور زمان باعث مسدود شدن دانخوری‌ها شود و جریان تغذیه گله را مختل کند.
یکی دیگر از معایب خوراک مش، احتمال عدم یکنواختی در اندازه ذرات آن است. اگر خوراک مش به درستی آسیاب و مخلوط نشده باشد و ذرات آن به اندازه کافی ریز و یکدست نباشند، ممکن است جوجه‌ها نتوانند به طور یکنواخت از مواد مغذی موجود در خوراک بهره‌مند شوند. در این حالت، برخی از جوجه‌ها که ذرات درشت‌تر را ترجیح می‌دهند، ممکن است مواد مغذی کمتری دریافت کنند، در حالی که برخی دیگر که ذرات ریزتر را می‌خورند، ممکن است بیش از حد تغذیه شوند. این امر می‌تواند منجر به ناهماهنگی در رشد گله و افزایش احتمال بروز بیماری در بین جوجه‌های ضعیف‌تر شود. بنابراین، تهیه و توزیع خوراک مش با کیفیت و اندازه ذرات یکنواخت، از اهمیت بالایی در پرورش طیور برخوردار است.
پلت دامی چیست
خوراک پلت مجموعه مواد غذایی مورد نیاز دام و طیور است، که طی یک فرآیند خاص فشرده شده است. به دلیل همین فشردگی مواد مورد نیاز بطور یکسان به گله منتقل که منجر به رشد یکنواخت گله می‌گردد. ما در مقاله‌ای پلت بطور مفصل اینکه پلت چیست و چگونه ساخته می‌شود را مفصلا توضیح داده‌ایم.
مقاله: پلت و روش ساخت پلت دامی
خوراک کرامبل چیست
کرامبل نوعی خوراک طیور است که از خرد کردن پلت‌های آماده به دست می‌آید. به عبارت دیگر، کرامبل‌ها در ابتدا درست مانند پلت‌ها فرموله و تولید می‌شوند. در فرآیند تولید، ابتدا مواد اولیه (شامل غلات، پروتئین‌ها، ویتامین‌ها، مواد معدنی، چربی و روغن، جوش شیرین دامی و سایر افزودنی‌ها) با یکدیگر مخلوط شده و سپس تحت فشار و حرارت قرار می‌گیرند تا به شکل پلت‌های کوچک و فشرده درآیند.
تفاوت اصلی بین پلت و کرامبل در مرحله بعدی است. برای تولید کرامبل، پلت‌های آماده شده توسط دستگاهی به نام کرامبلر خرد می‌شوند. این دستگاه پلت‌ها را به ذرات کوچکتر و نرم‌تر تبدیل می‌کند. به این ترتیب، کرامبل‌ها از نظر مواد مغذی دقیقاً همانند پلت‌ها هستند، اما تفاوت آنها در اندازه و شکل ذرات است.
اندازه ذرات کرامبل می‌تواند بسته به نوع خوراک و سن طیور متفاوت باشد. به طور کلی، اندازه ذرات کرامبل از کمتر از 1.5 میلی‌متر (کرامبل ریز) تا حدود 4 میلی‌متر (کرامبل درشت) متغیر است. کرامبل‌های ریزتر معمولاً برای جوجه‌های کوچکتر و کرامبل‌های درشت‌تر برای طیور بزرگتر استفاده می‌شوند.
تفاوت مش و پلت – کدام خوراک برای دام و طیور بهتر است
همانطور که بیان شد، این دو خوراک در فرم ارائه به دام و طیور متفاوت هستند. در شرایط یکسان و استفاده از مواد یکسان، رسیدن کل مواد لازم به بدن پرنده و یا حیوان در این دو حالت می‌تواند متفاوت باشد. طبق بررسی‌های مختلف صورت گرفته و رفرنس‌های مختلف شاهد این موضوع هستیم که تمایل خریداران به خوراک پلت و پس از آن کرامبل بیشتر است. در سال‌های اخیر همچنان تمایل به خرید خوراک پلت افزایش چشمگیرتری داشته است. با توجه به مطالب بیان شده نیز کاملا منطقی است. چرا که این خوراک هم هزینه‌های خوراک دام و طیور را کاهش می‌دهد، هم شما گله یکدست‌تر، سالمتر با ضریب تبدیل و بازدهی خوراک بهتر خواهید داشت.
تفاوت خوراک پودری، پلت و کرامبل
همانطور که قبلا گفتیم کرامبل و پلت اساسا یک چیز هستند، که در اشکال مختلف ارائه می شوند. در هردو حالت خوراک مرغ معمولا مخلوطی از غلات، ویتامین ها و موادمعدنی است. در واقع هردو نوع، سطح یکسانی از مواد مغذی را برای جوجه‌های شما فراهم می‌کند. اما تفاوت‌های کلیدی بین سه خوراک مش، کرامبل و پلت می‌توان بیان کرد، عبارتند از:
روش ساخت: در تولید خوراک مش، مواد ابتدا آسیاب و سپس مخلوط می‌شوند. پلت‌ها، که از همین مواد آسیاب و مخلوط شده به دست می‌آیند، نوع دیگری از خوراک هستند که طی فرآیندی فشرده و به شکل دانه‌های کوچک در می‌آیند. اما فرآیند تولید کرامبل یک مرحله بیشتر از پلت دارد و به همین دلیل هزینه تولید آن نیز بیشتر است. به این ترتیب که پلت‌ها دوباره خرد شده و به ذرات ریزتر تبدیل می‌شوند.
بافت و احتمال تفکیک اجزا: در مقایسه با خوراک‌های پودری، کرامبل کمتر دچار پراکندگی و هدر رفت می‌شود. این امر به بهبود راندمان تغذیه و کاهش هزینه‌های پرورش کمک می‌کند. اما همچنان احتمال تفکیک اجزای آن وجود دارد. کرامبل به دلیل داشتن بافت ریز و سست، قوام نرم‌تری نسبت به پلت دارد. به همین دلیل خاکه بیشتری نسبت به پلت دارد. اما پلت با فرم منسجم‌تر و فشرده‌تری فرم خود را به خوبی حفظ می‌کند، همچنین نگهداری و سرویس دهی آن آسان‌تر است.
خوراک پلت و کرامبل، کدام بهتر است
در مورد اینکه کدام خوراک، پلت یا کرامبل، برای طیور بهتر است، نمی‌توان پاسخ قطعی داد. چرا که هر دو نوع خوراک مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب بین آنها بستگی به عوامل مختلفی از جمله سن گله، نژاد، هدف پرورش و ترجیحات پرورش دهنده دارد.
خوراک پلت فشردگی بیشتر و اندازه بزرگتر ذرات، هدر رفت کمتری دارد و به همین دلیل از نظر اقتصادی به صرفه‌تر است. همچنین، پلت باعث می‌شود که طیور نتوانند اجزای مختلف خوراک را جدا کنند و در نتیجه، تغذیه متعادل‌تری داشته باشند. با این حال، پلت ممکن است برای جوجه‌های کوچکتر که منقار کوچکی دارند و نمی‌توانند ذرات بزرگ را به راحتی بخورند، مناسب نباشد.
خوراک کرامبل از خرد کردن پلت به قطعات کوچکتر تهیه می‌شود و به همین دلیل برای جوجه‌های کوچکتر به خصوص جوجه‌های تازه هچ شده، بسیار مناسب است. کرامبل به دلیل نرم بودن و اندازه کوچک ذرات، به راحتی توسط جوجه‌ها خورده و هضم می‌شود و به رشد آنها کمک می‌کند. همچنین به دلیل اندازه کوچک ذرات، سطح تماس آنها با آنزیم‌های گوارشی بیشتر است و در نتیجه مواد مغذی موجود در کرامبل بهتر جذب می‌شوند. این امر به ویژه در سنین پایین که دستگاه گوارش جوجه هنوز کامل نشده است، اهمیت بیشتری دارد. با این حال، کرامبل نسبت به پلت هدر رفت بیشتری دارد و ممکن است گران‌تر باشد. بنابراین، انتخاب بین پلت و کرامبل باید با توجه به شرایط خاص گله و اهداف پرورش انجام شود. برای مثال، اگر هدف پرورش جوجه‌های گوشتی باشد، می‌توان از کرامبل در هفته‌های اول زندگی جوجه‌ها استفاده کرد و سپس به تدریج به پلت تغییر داد. در مقابل، برای پرورش مرغ‌های تخمگذار، می‌توان از ابتدا از پلت استفاده کرد. در نهایت، مهمترین نکته در مورد تغذیه طیور، کیفیت خوراک است. خوراک باید حاوی تمامی مواد مغذی مورد نیاز طیور باشد و از مواد اولیه مرغوب تهیه شده باشد. بنابراین، صرف نظر از اینکه از پلت استفاده می‌کنید یا کرامبل، حتماً خوراک را از تولید کنندگان معتبر تهیه کنید. برای مثال، شرکت جهان کاوه با تولید خوراک سوپراستارتر و دان استارتر مرغ گوشتی به فرم کرامبل، نیاز جوجه‌های گوشتی در سنین ابتدایی پرورش را به خوبی تامین می‌کند.
منابع:
