پلت کردن و پلت چیست؟
پلت کردن در واقع به فرآیند فشرده سازی مواد از طریق قالب برای تشکیل یک شکل استوانه ای با طولی که معمولاً 2 تا 4 برابر قطر آن است، اشاره می‌کنیم. در واقع پلت یک کپسول متراکم ریز است. برای سال‌های متمادی، پلت‌سازی به عنوان یک هنر در نظر گرفته می‌شد، چرا که فرآیندها با اندازه‌گیری دقیق انجام نمی‌شد و نتایج نامشخص بود، در نتیجه ساخت محصول باکیفیت بسیار سخت بود. امروزه علم فناوری خوراک دام به نقطه ای رسیده است که با دانستن ویژگی های خوراک (رطوبت، محتوا، الیاف و …) و استفاده از ماشین آلات با اندازه‌گیری دقیق انجام میشود، نه حدس و گمان! امروزه هیچ بهانه‌ای برای اپراتورهای سازنده پلت وجود ندارد.
در فرآیند پلت سازی اپراتورها نقش مهمی در تولید خوراک دام و طیور دارند. کوچکترین خطا در کار اپراتورها برسودآوری کارخانه تاثیر زیادی می‌گذارد. آنها باید این مسئولیت و سهم بزرگی که در ایجاد یک کارخانه خوراک کارآمد انجام می‌دهند به رسمیت بشناسند.
بنابراین، خوراک پلت مجموعه مواد غذایی مورد نیاز دام و طیور است، که طی یک فرآیند خاص فشرده شده است. به دلیل همین فشردگی مواد مورد نیاز بطور یکسان به گله منتقل که منجر به رشد یکنواخت گله می‌گردد.
بطور کلی از مزایای بدیهی دان یا کنسانتره پلت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش ماهیت گرد و غباری خوراک
- افزایش چگالی ظاهری
- بهبود نرمی (Improved flowability) و ژلاتینه شدن
- بهبود طعم پذیری
- کاهش هدر رفت خوراک
- افزایش نرخ مصرف
- صرف انرژی کمتر برای خوردن
- متراکم شدن مواد
- از بین رفتن موارد بیماری‌زا
- جلوگیری از جداسازی خوراک
- بهبود رشد دام و طیور
- کاهش هزینه حمل و نقل
- زمان نگهداری طولانی تر
- کاهش بروز بیماری در دام و طیور
- رشد یکنواخت گله
تاریخچه خوراک پلت دام
قرن‌ها مردم به حیوانات مزرعه و جوجه‌های خود علوفه و دانه می‌دادند، گاهی نیز از ضایعات غذای خود در پرورش حیوانات استفاده می‌کردند. . در زمان انقلاب صنعتی همه چیز تغییر کرد. اسب‌های که حمل و نقل را انجام می‌دادند، یا اسب‌های جنگی که باید خوراک خود را هم حمل می‌کردند، نیاز به ایستگاه‌های تغذیه داشتند. بارهای سنگین خوراک حمل و نقل را سخت می‌کرد.
این جریان موجب شد، بریتانیایی‌ها اولین خوراک ترکیبی را به عنوان غذای قابل حمل برای اسب‌های جنگی توسعه دهند. این خوراکی شبیه یک بیسکویت بزرگ پخته شده بود که از جو دوسر، نخود، چاودار (گندم سیاه)، تخم کتان، گندم یا ذرت تشکیل می‌شد. طبق آزمایشات تغذیه‌ای که توسط ارتش پروس (Prussian army) انجام شد، 1.5 کیلوگرم (33/8 پوند) از این خوراک اسب ترکیبی می‌توانست جایگزین 5 کیلوگرم (11 پوند) جو شود.
کم کم تمرکز بر فرآیند مواد غذایی، به‌ویژه کارخانه‌های بزرگ آرد، باعث ایجاد مشکل زیست‌محیطی در کشور شد: این آسیاب‌ها (که به راحتی در نزدیکی آب ساخته می‌شدند) زباله‌ها خود را به رودخانه‌ها و نهرها می‌ریختند. از طرفی بلغور گندم ارزش غذایی بالایی برای حیوانات در کنار چگالی پایینش دارد. همچنین بلغور گندم نرمی خوبی نداشته و بافت غبارآلودی دارد؛ به همین سبب خوردن آن خوشایند نیست. در نتیجه دولت به دلیل اینکه بلغور گندم (wheat midds) آب‌ها را آلوده می‌کرد، تخلیه زباله در آب را ممنوع کرد.
در سال 1928، زمانی که پورینا (Purina) شروع به پلت کردن ضایعات کارخانه‌های آردی کرد، که موجب برطرف شدن نیاز به خوراک دام کارآمد و استفاده از ضایعات مواد غذایی صنعتی شد. بلغور گندم با محصولات جانبی حیوانی یا کیک سویا (soya cake)، به علاوه ذرت آسیاب شده، موادمعدنی مخلوط شده و به صورت پلت‌های نرم فشرده در آورده شد.
پلت چگونه ساخته میشود؟
به عبارت ساده‌تر، پلت از لحاظ فیزیکی از فشار دادن مخلوط خوراک از طریق سوراخ دایره‌ای (دای) در یک قطعه فلز، ساخته میشود. اگر یک قطعه فلز را سوراخ کنید، سپس مقداری خوراک روی آن قرار دهید، و با ماشین روی آن برانید، یک پلت درست میشود. اگر سوراخ‌های زیادی دریل کنید، می‌توانید پلت‌های زیادتری بسازید. اگر سوراخ‌ها را به صورت دایره‌ای دریل کنید، چرخ را روی محور قرار دهید تا این امکان را ایجاد کند که در اطراف حرکت کند و به طور مداوم غذا را جلوی چرخ نورد قرار دهید، پرس قالب تخت ایجاد خواهید کرد.
چالشی که در این بین شما با آن روبرو هستید، چرخ یا غلتک در قسمت بیرونی از داخل سریعتر حرکت می‌کند. این مسئله ممکن است کیفیت پلت ها را تحت تاثیر قرار دهد و به فرم غیریکنواخت پرس شوند. برای بهبود شرایط قالب را باغلتکی که در داخل قرار دارد، به صورت حلقه در آورید. در ابتدا غلتک‌ها حرکت می‌کنند و حلقه‌ها فقط زیر آن سر می‌خورند. این فناوری شبیه فناوری ساخت پلت تخت است، با این تفاوت که در این روش هم غلتک و هم قالب در حال حرکت هستند که منجر به اکستروژن بهتری میشود. امروزه قالب‌های حلقه‌ای نیرو محرکه (ring die) هستند و غلتک‌ها به داخل سر می‌خورند.
برای دیدن ویدیو روش ساخت پلت کلیک کنید.
دان پلت از چی ساخته میشود؟
برای تولید خوراک دام و طیور، بسته به نوع و نژاد حیوان ابتدا نیاز به یک فرمول جیره مناسب دارید. ابتدا با کمک متخصیصین این رشته و نرم افزارهای جیره نویسی یک جیره مقرون به صرفه با مواد قابل دسترس تهیه می‌کنید. برای آشنایی با این فرآیند می‌توانید مقاله روش جیره نویسی خوراک دام و طیور را مطالعه فرمایید.
سپس طبق فرمول جیره مواد پلت که معمولا شامل ذرت، سویا، مواد ریزمغذی، پروبیوتیک طیور، جوش شیرین دامی و ویتامین‌ها و… به همراه کمک کننده پلت (PELLETING AIDS) با هم ترکیب شده و در نهایت طی یک فرآیند خاص ساخته میشود.
مقاله: در باب مواد مورد نیاز دان پلت، مقاله صفر تا صد تهیه دان مرغ را مطالعه فرمایید.
مراحل تولید خوراک پلت
تولید پلت، فرآیندی چند مرحله‌ای است که طی آن مواد اولیه آسیاب شده و مخلوط شده، تحت فشار و حرارت قرار گرفته و به قطعات کوچک و یکنواخت تبدیل می‌شوند. در ادامه به مراحل اصلی تولید پلت اشاره می‌کنیم:
- فرموله کردن دستور خوراک: اینکار معمولا توسط متخصص تغذیه انجام میشود تا مطمئن شود که حیوان مواد مورد نیاز خود را دریافت می‌کند.
- آماده‌سازی مواد اولیه: در این مرحله مواد اولیه مانند غلات، کنجاله‌ها، مکمل‌های غذایی و سایر افزودنی‌ها آسیاب شده و با نسبت‌های مشخص طبق فرمولاسیون مورد نظر مخلوط می‌شوند.
- وزن کشی مواد طبق دستور داده شده: برای اینکار به چندین ترازو نیاز دارید. ترازوهای بزرگ برای مواد درشت‌تر که بیش از 10 درصد فرمولاسیون را تشکیل می‌دهد. ترازوهای کوچک برای ریزمغذی ها (micro-ingredients) که کمتر از 1 درصد فرمولاسیون را تشکیل می‌دهند.
- آسیاب کردن مواد به اندازه‌های مشخص: هدف از آسیاب کردن مواد اولیه در تولید پلت، افزایش سطح تماس آنها و بهبود قابلیت هضم خوراک است. اما اندازه ذرات بهینه برای هر ماده اولیه می‌تواند متفاوت باشد. به همین دلیل در صنعت ابتدا تک تک مواد را جداگانه آسیاب کرده و سپس با هم مخلوط می‌کنند (آسیاب اولیه(pre-grinding)).
- میکس کردن مواد طبق فرمول: از یک مخلوط کن نواری (a ribbon blender) یا یک میکسر پارویی (a paddle mixer) استفاده کنید که هربار 10 تن را مخلوط می‌کند. در این مرحله می‌توانید یک کمک کننده پلت‌ساز (a pelleting aid) و مواد liquid-based را اضافه کنید.
- انتقال مخلوط به دستگاه پلت پرس: از یک آسانسور سطلی برای حمل خوراک به بالای آسیاب استفاده کنید و سپس آن را به سطل بالای پرس پلت بریزد.
- بخور مخلوط بلافاصله قبل ورود به دستگاه پرس: این کار را با افزودن بخار مستقیم به محفظه افقی مخلوط کن یا انتقالی (a horizontal mixing/transport chamber) انجام میشود. تهویه حرارت و رطوبت به خوراک، آن را نرم می‌کند و فشار دادن پلت‌ها را آسان‌تر می‌کند.
- پلت کردن: کنجاله تهویه‌شده در دستگاه پرس ریخته و در آنجا پلت میشود. گاهی اوقات پلت‌ها توسط چاقویی در قسمت بیرونی قالب به طول خاصی بریده می‌شوند.
- پخنک کردن پلت‌ها: پلت‌های داغ را در یک برج خنک کننده counter-flow ریخته میشود، که هوا در آن در جهت مخالف از طریق آنها دمیده میشود. این خنک کننده تبخیری پلت را به دمای محیط (بین 3تا 5 درجه سانتیگراد اختلاف) باز می‌گرداند. در عین حال رطوبتی که با متراکم شدن بخار اضافه شده بود، را حذف می‌کند.
- بسته بندی خوراک پلت: پلت‌های خنک شده را برای نگهداری یا بسته بندی جابه جا می‌کنند.
کیفیت پلت چیست و چگونه آن را اندازه گیری می‌کنید؟
کیفیت پلت به مجموعه‌ای از ویژگی‌های فیزیکی و تغذیه‌ای گفته میشود که نشان می‌دهند، این محصول تا چه اندازه می‌تواند نیازهای دام یا طیور را به طور مؤثر تأمین کند. به عبارت دیگر، پلت باکیفیت، علاوه بر داشتن ارزش غذایی مناسب، باید از استحکام کافی، اندازه و شکل مناسب، و قابلیت هضم بالا برخوردار باشد.
پلت‌ها باید مسیرهای طولانی برای رسیدن به مرغداری‌ها یا مزارع طی کنند. در این جا به جایی‌ها پلت باید فرم خودشان را حفظ کنند. پلت‌های ضعیف از هم جدا یا ساییده می‌شوند که باعث ایجاد گردوغبار و یا مواد ریز می‌شوند. از مشکلاتی پلت ضعیف می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جداسازی مواد مغذی که باعث از بین رفتن تعادل رژیم غذایی میشود.
- گردوغبارهای ایجاد شده می تواند باعث مسدود شدن سوراخ بینی حیوانات شود.
- در دامداری‌ها پلت خورد شده به سیستم‌های شیردوش/تغذیه کننده ربات آسیب می‌زند و از عملکرد درست آنها جلوگیری می‌کند.
کمک کننده پلت چیست
در صنعت خوراک دام و طیور، “Pelleting Aids” یا همان “مواد کمک کننده به پلت شدن” به موادی گفته میشود که به منظور بهبود کیفیت و دوام پلت‌ها در فرآیند تولید به خوراک اضافه می‌شوند. این مواد نقش مهمی در بهبود خواص فیزیکی و گاهی اوقات ارزش تغذیه‌ای پلت‌ها ایفا می‌کنند. مزرعه داران باید خوراکی را انتخاب کند که با معیارهای تغذیه و اقتصادی آنها بخواند. برخی از مواد همچون چربی و روغن برای دوام و چسبندگی پلت‌ها مضر هستند. برای حل این مشکل از کمی کمک کننده پلت استفاده می‌کنند.
استفاده از این مواد به دلایل مختلفی صورت می‌گیرد:
- افزایش دوام و سختی پلت: یکی از مهم‌ترین دلایل استفاده ازPelleting Aids، افزایش دوام و سختی پلت‌ها است. این امر از خرد شدن و تبدیل شدن پلت‌ها به ذرات ریز به اصطلاح “Fines” در طول حمل‌ونقل، ذخیره‌سازی و تغذیه جلوگیری می‌کند. پلت‌های بادوام‌تر، ضایعات کمتری دارند و از هدر رفتن خوراک جلوگیری می‌کنند.
2. بهبود کیفیت پلت: Pelleting Aids به بهبود شکل ظاهری، اندازه و یکنواختی پلت‌ها کمک می‌کنند. این امر باعث میشود که دام‌ها و طیور بتوانند به راحتی پلت‌ها را مصرف کنند و از تغذیه متعادلی برخوردار شوند. - افزایش راندمان تولید: استفاده از Pelleting Aids می‌تواند فرآیند تولید پلت را تسهیل کند و راندمان کارخانه تولید خوراک را افزایش دهد. این مواد با کاهش اصطکاک بین مواد خوراکی و دستگاه‌های پلت ساز، از سایش و استهلاک تجهیزات نیز جلوگیری می‌کنند.
- بهبود قابلیت هضم: برخی از Pelleting Aids می‌توانند به بهبود قابلیت هضم خوراک و جذب مواد مغذی توسط دام و طیور کمک کنند. این امر به ویژه در مورد خوراک‌هایی که حاوی مقدار زیادی فیبر هستند، اهمیت بیشتری دارد.
- کاهش گرد و غبار: Pelleting Aids می‌توانند به کاهش گرد و غبار در خوراک کمک کنند که این امر برای سلامت دام و طیور و همچنین کارکنان کارخانه مفید است.
چرا از کمک کننده پلت (PELLETING AIDS) استفاده میشود؟
دامدار باید خوراکی را انتخاب کند که با معیارهای تغذیه و اقتصادی او بخواند. برخی از مواد همچون چربی برای دوام و چسبندگی پلت‌ها مضر هستند. برای حل این مشکل از کمی pelleting aid استفاده می‌کنند.
انواع متفاوت کمک کننده پلت (PELLETING AIDS) چیست
خاک رس (Clays): این چسب‌ها معمولاً در سطح 1 تا 2٪ استفاده می‌شوند. از خاک رس در خوراک که متراکم نیستند، به عنوان یک پرکننده و اتصال دهنده استفاده می‌کنند. شما می‌توانید از آنها در خوراک‌هایی استفاده کنید که از نظر تغذیه‌ای متراکم نیستند تا یک پرکننده و همچنین یک اتصال دهنده ایجاد کنند.
لیگنوسولفونات‌ها / محصولات مبتنی بر لیگنین (Lignosulfonates/Lignin-based products): این محصولات پایدار مشتق شده از چوب هستند. این مواد معمولا بین 0.5 تا 1 درصد عمل می‌شوند که در طیف گسترده ای از دما و رطوبت تاب می‌آورند.
اوره فرمالدئید (UF) یا پلی متیلول کاربامید (PMC): این چسب‌ها عمدتاً زمانی استفاده می‌شوند که می‌خواهند پلت‌ها هنگام غوطه‌ور شدن در آب پایدار بمانند. دوز معمولی بین 0.5 تا 1 درصد است. این بایندرها پلیمرهای ترموست هستند و برای فعال کردن پیوندهای خود به گرما نیاز دارند.
روان کننده ها(Lubricants): اینها اغلب محصولات فرموله شده (متشکل از حداقل دو ماده) هستند. آنها بدون توجه خاص به دوام پلت، فرآیند پلت سازی را تسهیل می‌کنند.
اسکرابر(Scrubbers): این محصولات تکه‌های سختی از شن هستند که می‌توانند سوراخ قالب را هنگام عبور از آن تمیز یا صیقل می‌دهند. ممکن است از شن و ماسه استفاده شود.
چه انتظاری می توان از کمک کننده پلت (PELLETING AIDS) داشت؟
بایندرها باید آسیب پذیری پلت ها را 25 تا 50 درصد کاهش دهد. اگر یک بایندر به خوراک اضافه شود که دوام پلت آن 90.0 است، این دوام باید به 92.5 تا 95.5 افزایش یابد. اگر دوام پلت در ابتدا 80.0 باشد، باید به 85.0 تا 90.0 افزایش یابد. هرچه دوام اولیه پلت کمتر باشد، بهبود داوم چشمگیرتر است. با این حال درصد کاهش ریزدانه‌ها، خارج از دستگاه تست پلت یا در مزرعه، باید در حدود 25 تا 50٪ باشد.
هزینه‌ها و مزایای استفاده از کمک کننده پلت (PELLETING AIDS) چیست؟
برخی از تولیدکنندگان پلت سعی می‌کنند با محدود کردن دوز، هزینه‌های PELLETING AIDS را پایین نگه دارند. در برخی موارد، دوز آنقدر کم میشود که PELLETING AIDS نه تنها دیگر مؤثر نیست، بلکه همان مقدار کم نیز به هدر می‌رود. بنابراین تعیین مقرون به صرفه‌ترین دوز برای PELLETING AIDS در سیستمی که از آن استفاده میشود، مهم است.
به عنوان مثال، مقرون به صرفه‌ترین دوز برای یک محصول مبتنی بر لیگنوسولفونات/ لیگنین (lignosulfonate/lignin-based) می‌تواند 0.5٪ باشد که ممکن است 40٪ خسارت‌ها را کاهش دهد. اگر دوز به 1.0٪ افزایش یابد، خسارت ممکن است تا 55٪ کاهش یابد. در واقع این یک پیشرفت است، اما هزینه آن دو برابر میشود، در حالیکه افزایش بهبودی کمتر از نصف است. با این حال اگر این بهبود کیفیت باعث شود تا دامدار یا مرغدار به دلیل افزایش کیفیت این پلت‌ها را بخرد، هزینه‌ها پوشش پیدا می‌کند و ارزش آن را دارد. علاوه بر بالا رفتن فروش به دلیل کیفیت عالی، مزایای دیگر استفاده از کمک کننده پلت‌ها (PELLETING AIDS) شامل موارد زیر است:
- دیگر نیازی به بازیابی پلت‌های بی‌کیفیت از مزارع نیست
- افزایش نرخ تولید
- قابلیت فرمولاسیون با مواد مناسب بدون از دست دادن دوام پلت
طرز تهیه پلت خانگی
بسیاری از پرورش دهندگان معتقدن که تهیه خوراک دام و طیور در خانه مقرون به صرفه‌تر است. به همین دلیل تمایل به تهیه دان در خانه دارند. مراحل تهیه خوراک پلت خانگی تفاوت چندانی با سیستم صنعتی ندارد. اما بسیار مهم است که برای ساخت پلت خانگی از یک متخصص جیره نویس کمک بگیرید. در تهیه مواد حتما دقت کنید. از مواد مرغوب و با کیفیت استفاده کنید. در صورت امکان، محتوای غذایی خوراک خود را آزمایش کنید تا مطمئن شوید که استانداردهای لازم را دارد. رعایت اصول بهداشتی در طول فرآیند تولید خوراک پلت بسیار مهم است. هرگونه آلودگی در خوراک، بازدهی پرورش شما را به خطر می‌اندازد. حتی ممکن است گل گله خود را از دست دهید.
با توجه به مواردی که به شما بیان شد، برای تهیه مراحل به شیوه ای که در بالا ذکر شد، عمل می کنید. در نهایت برای ساخت پلت خانگی نیاز به ابزاری دارید که ما در اینجا تجهیزات مورد نیاز پلت سازی را برای شما نام می‌بریم:
- آسیاب چکشی یا آسیاب (Hammer mill or grinder): برای خرد کردن دانه ها و سایر مواد به صورت پودر ریز.
- میکسر(Mixer): برای ترکیب کامل همه مواد.
- دستگاه پلت ساز(Pellet mill): دستگاهی که خوراک را به گلوله فشرده تبدیل می‌کند. آسیاب پلت ساز کوچک و خانگی در بازار موجود است.
- تجهیزات خشک کن (Drying equipment): اختیاری است، اما در صورت لزوم می‌تواند به کاهش رطوبت کمک کند.
چه عواملی بر کیفیت فیزیکی پلت‌ها تأثیر می‌گذارد؟
مسلما موادی سازنده پلت از عوامل اصلی این ماجرا هستند. برخی از این مواد حتما باید به عنوان چسب برای اتصال بین ذرات عمل کنند. آسیاب مواد هم مهم است، ذرات باید بتوانند از حفره‌ها عبور کنند. همچنین فشرده‌سازی خوراک هنگام عبور از قالب بسیار مهم است. در نهایت شیوه خنک‌سازی پلت‌ها و کاهش رطوبت به دلیل پیوند مواد به یکدیگر و استحکام پلت‌ها با اهمیت است.
روش‌های اندازه‌گیری کیفیت پلت
برای اندازه‌گیری کیفیت پلت، از روش‌های مختلفی استفاده میشود که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
- آزمون دوام پلت (PDI): در این آزمون، پلت‌ها تحت شرایط خاصی قرار می‌گیرند و میزان مقاومت آنها در برابر سایش و شکستگی اندازه‌گیری میشود.
- اندازه‌گیری وزن مخصوص: وزن مخصوص پلت، نشان‌دهنده میزان تراکم آن است.
- آزمون رطوبت: میزان رطوبت پلت با استفاده از دستگاه‌های مخصوص اندازه‌گیری میشود.
- آنالیز مواد مغذی: میزان مواد مغذی موجود در پلت با استفاده از روش‌های آزمایشگاهی تعیین میشود.
شاخص ماندگاری پلت (Pellet Durability Index) و سختی پلت (Pellet Hardness)
پلت های با کیفیت از لحاظ فرم فیزیکی سخت و بادوام هستند. شاخص ماندگاری پلت با توانایی پلت در آسیب نخوردن و ساییدگی در طول مدت حمل و نقل توصیف میشود. با توانایی پلت در آسیب نخوردن و ساییدگی در طول مدت حمل و نقل توصیف میشود. این دوام را می‌توان با آزمایش تست کیفیت پلت اندزه‌گیری کرد. برای متوجه شدن این موضوع لازم است، 100 گرم پلت را در یک تستر پنوماتیک (pneumatic tester) به مدت 30 تا 60 ثانیه تحت فشار قرار دهید و سپس درصد پلت‌های سالم باقی مانده را محاسبه نمایید. روش دیگر این است که 500 گرم پلت را در یک محفظه چرخان قرار دهید و به مدت 10 دقیقه آنها را در بهم بزنید و سپس درصد پلت‌های باقی‌مانده را اندازه‌گیری کنید. سختی پلت (Pellet Hardness) مقاومت در برابر فشار و نیروهای وارده رو نشان می‌دهد.
چگونه می‌توانیم از کیفیت پلت مطمئن شویم؟
پلت باکیفیت، علاوه بر داشتن ارزش غذایی مناسب، باید از استحکام کافی، اندازه و شکل مناسب، و قابلیت هضم بالا برخوردار باشد. ویژگی‌های یک پلت خوب و با کیفیت شامل موارد زیر است:
- استحکام و قوام مناسب: پلت باید به اندازه کافی سخت و مقاوم باشد تا در طول حمل‌ونقل، ذخیره‌سازی و تغذیه دچار شکستگی و خرد شدن نشود.
- اندازه و شکل: اندازه و شکل پلت باید با نوع دام یا طیور و سن آنها مطابقت داشته باشد. همچنین پلت‌ها باید یکدست و هم اندازه باشند.
- تراکم: پلت‌های متراکم‌تر، معمولاً از کیفیت بالاتری برخوردارند.
- رطوب: میزان رطوبت پلت باید در حد مناسب باشد تا از رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها جلوگیری شود.
- قابلیت هضم: پلت باید به راحتی توسط دام یا طیور هضم شود تا مواد مغذی موجود در آن به خوبی جذب شوند.
- رنگ پلت: رنگ پلت یکی از عوامل تشخیص کیفیت آن است. رنگ پلت خوراک دام و طیور، معمولاً ناشی از رنگ طبیعی مواد اولیه تشکیل‌دهنده آن است. برای مثال، پلت‌های حاوی ذرت بیشتر به رنگ زرد متمایل هستند و پلت‌های حاوی کنجاله سویا رنگ قهوه‌ای روشن دارند. رنگ پلت باید یکنواخت باشد و نباید لکه‌های تیره یا روشن داشته باشد. وجود لکه‌های رنگی می‌تواند نشانه‌ای از وجود کپک یا سایر مشکلات باشد.
- سطح پلت: پلت باید سطح یکدست، صیقلی و عدم وجود ترک و شکستگی در پلت نشانه از کیفیت خوب آن دارد.
- بوع مطبوع: پلت خوراک دام و طیور باکیفیت، معمولاً بوی ملایم و مطبوعی دارد که ناشی از مواد اولیه تشکیل دهنده آن مانند غلات، کنجاله‌ها و سایر افزودنی‌ها است. پلت خوراک دام و طیور نباید بوی تند و زننده‌ای داشته باشد. وجود بوی تند می‌تواند نشانه‌ای از فساد مواد اولیه، وجود کپک یا سایر مشکلات باشد. بوی کپک زدگی در پلت خوراک دام و طیور، نشانه‌ای از رطوبت بالا و رشد قارچ‌ها است و می‌تواند برای دام و طیور مضر باشد.
- ارزش غذایی: پلت باید حاوی مقدار کافی از مواد مغذی مورد نیاز دام یا طیور باشد.
نتیجه گیری
تولید خوراک پلت کارایی کار را بهبود می‌بخشد، هزینه‌های خوراک را کاهش می‌دهد و باعث افزایش هزینه‌ها میشود. پلت‌ها نه تنها در کنسانتره‌های دامی استفاده میشود، بلکه برای خوراک مرغ‌های گوشتی و تخم گذار نیز تولید میشود. تهیه خوراک به شیوه مَش مصرف خوراک دام و طیور و همچنین کار کارگران را افزایش می‌دهد. در حالیکه خوراک پلت حساسیت حیوان را کاهش داده و برای هضم و جذب آنها بسیار مفید است. از دیگر مزایای آن حمل و نقل آسان و کم جا بودن آن در انبار خوراک است. همه این عوامل دست در دست هم می‌دهند، تا خوراک پلت یک غذای به صرفه برای دامداران و مرغدارن باشد.
