چکیده
سرانه مصرف دان مرغ گوشتی، یکی از سوالات متداول علاقمندان به صنعت پرورش جوجه گوشتی است. عواملی همچون نژاد جوجه‌گوشتی، سن جوجه و نوع دان مصرفی بر میزان دان مصرفی موثر است. دلیل اهمیت این موضوع به آن دلیل است که 70 درصد هزینه‌های پرورش همین خوراک مرغ است. خوراک مرغ خوب و مصرف درست آن موجب می‌شود تا جوجه‌ها در سلامت رشد کرده و بهترین عملکرد را داشته باشند.
فهرست مطالب
انواع دان مصرفی مرغ گوشتی در یک دوره پرورش
بسیاری از علاقمندان حوزه پرورش مرغ ترجیح می‌دهند تا مرغداری خود را در ابتدا با تعداد کم جوجه‌ریزی شروع کنند. یکی از دلایلی که حوزه پرورش مرغ علاقمندان زیادی دارد، رشد سریع جوجه‌های گوشتی و در نتیجه درآمدزایی زودهنگام است. جوجه مرغ‌ها بسته به وزن مدنظر در بازار معمولا از سن 38 روزگی آماده کشتار می‌شوند. دلیل اهمیت نوع و مرغوبیت دان مصرفی، همین رشد سریع مرغ، شرایط پرورش و به خصوص میزان خوراک مصرفی است.
برای آشنایی با جوجه‌های گوشتی و روش پرورش همچنین می‌توانید مقاله زیر را مطالعه فرمایید:
مقاله: پرورش جوجه گوشتی. بررسی کامل پرورش مرغ گوشتی، از تجهیزات، دما و انتخاب نژاد جوجه گوشتی و…. .
جوجه‌های گوشتی به دلیل ایجاد توده‌های عضلانی نیاز به رژیم غذایی با کیفیت و غنی از مواد مغذی نیاز دارند. در واقعا جوجه‌های گوشتی در سنین کمتر، به پروتئین بیشتری در هر گرم دان مصرفی نیاز دارند. در واقعا جوجه‌های گوشتی در سنین کمتر، به پروتئین بیشتری در هر گرم دان مصرفی نیاز دارند. اما به دلیل فعالیت بیشتر طیور انرژی قابل متابولیسم در هر گرم دان مصرفی با رشد پرنده بیشتر می‌شود. به همین دلیل بسیاری از شرکت‌ها جیره‌های غذایی متفاوتی برای دوره‌های مختلف رشد جوجه گوشتی تولید می‌کنند. این جیره‌های غذایی با توجه به برند می‌تواند متفاوت باشد. بطور کل دوره‌های رشد جوجه به سه مرحله تقسیم می‌شود:
• جیره اولیه جوجه های گوشتی (Starter) – دوره اولیه حیات جوجه گوشتی را گویند که معمولا از یک تا 14 روزگی جوجه است.
• جیره میان دان (grower) – جوجه‌ها با عبور از سن آغازین دوره پرورش، وزنشان افزایش یافته و وارد دوره جدیدی می‌شوند. در کل معمولا بین 15 تا 37 روزگی مرغ گوشتی محسوب می‌شود.
• جیره پایانی جوجه های گوشتی (Finisher) – این دوره که معمولا از 38 روزگی آغاز می‌شود، به مرغ گوشتی کمک می‌کند تا مرغ گوشت بیشتر تولید و آماده برای فروش در بازار هدف شود.
از دیگر مواردی که متخصصین در تولید دان به آن توجه می‌کنند، تناسب سایز دان مصرفی با منقار جوجه در طول سن رشد است. همه این حساسیت‌ها منجر به این شده، که دان تولیدی برای سنین مختلف مرغ گوشتی متفاوت باشد. آنچه مسلم است مواد لازم برای بدن طیور گوشتی در سنین مختلف متفاوت است. به همین دلیل متخصصان این حوزه همیشه در تلاش هستند تا به فرمول دقیق دست یابند، تا در پایان دوره پرورش گله گوشتی مرغدار بهترین عملکرد را داشته باشد.
در بسیاری از شرکت‌ها معمولا با خوراک دان مرغ گوشتی در دوره‌های مختلف پرورش با نام‌های استارتر، میان دان یک، میان دان دو و پایان دان ارائه می‌شود. همچنین ممکن است این تقسیم‌بندی خوراک در شرکت‌ها ممکن است کمتر یا بیشتر باشد. این مورد از این لحاظ حائز اهمیت است که فرمول این خوراک با دقت زیاد برای داشتن بهترین بازدهی و کمترین افت لاشه برای هر دوره پروش مرغ گوشتی برای مرغداری‌ها طراحی شده است.
به همین علت شرکت جهان کاوه برای یک دوره پرورش مرغ گوشتی، ۵ مرحله در نظر گرفته است. دو دوره آغازین (سوپراستارتر و استارتر)، دو دوره میانی (میان دان یک، میان دان دو) و در نهایت پایان دان است. برای خرید این دان کامل مرغ گوشتی کلیک کنید.
فرمول دان جوجه گوشتی
برای دستیابی به فرمول دان مصرفی مرغ گوشتی عوامل زیادی موثر است. اما بطور کل مرغداری‌ها در تلاشند تا از دانی با بهترین ضریب عملکرد و کمترین هزینه استفاده کنند. یعنی با بهترین ضریب تبدیل، کمترین افت لاشه برای سوددهی بیشتر داشته باشند.
بطور کلی در دان مصرفی مرغ گوشتی، تقریباٌ 90 درصد مواد پروتئینی از جمله ذرت و کنجاله سویا استفاده می‌شود. 10 درصد باقیمانده دان نیز از مواد ریزمغذی همچون ویتامین‌ها، موادمعدنی، منابع تامین کلسیم، جوش شیرین، نمک و…. استفاده می‌شود.
آنالیز دان جوجه گوشتی
همانطور که قبلا ذکر کردیم، خوراک مرغ گوشتی در دوره‌های مختلف پرورش متفاوت است. به علاوه این خوراک معمولا با نام تجاری استارتر توسط برندهای مختلف تولید می‌شود. آنالیز خوراک‌های مرغ گوشتی، معمولا در سایت تولیدکننده خوراک و یا روی بسته‌بندی محصول درج می‌شود.
برای مثال آنالیز دان سوپر استارتر شرکت جهان کاوه، شامل پروتئین مصرفی آن بین 22.5 – 22 درصد و انرژی قابل متابولیسم آن 2900 – 2850 کیلوکالری بر کیلوگرم است. برای اطلاع از درصد مابقی مواد مصرفی می‌توانید از صفحه محصولات مربوطه مشاهده فرمایید.
خرید محصول: برای خرید بهترین دان مرغ گوشتی می‌توانید به لینک دان استارتر مرغ گوشتی مراجعه کنید.
5 راه برای بهبود کیفیت و بازدهی خوراک جوجه‌های گوشتی
اگر شما بتوانید بازده خوراک جوجه‌های خود را بهبود بخشید، باعث بهبود سودآوری برای شما می‌شود. شما همچنین نرخ راندمان خوراک را حتی پس از تحویل خوراک به مرغداری نیز می‌توان بهبود بخشید. در اینجا ما به 5 نکته برای بالا بردن بهره‌وری بهتر جوجه‌های گوشتی در مصرف دان به شما ارائه می‌دهیم.
مراقب نقاط داغ (Hot spots) در سیلوهای نگهدارنده خوراک باشید
کپک‌ها مواد مغذی ارزشمند را مصرف و مایکوتوکسین (mycotoxins) تولید می‌کنند. خوراک کپک زده نه تنها بد طعم، بلکه سمی نیز هست. این اتفاق معمولا در سیلوهایی که هرگز تمیز نمی‌شوند، اتفاق می‌افتد. در آب و هوای گرم و رطوبتی، کپک به راحتی رشد می‌کند، حتی در سیلوهای به ظاهر خالی نقاط داغ (نقاط کپک زده قدیمی که به سطوح داخل سیلوها چسبیده است.) وجود دارد. به این نکته باید توجه کنید که افزودن مایکوتوکسین بایندر و ترکیبات ضد قارچی (mold inhibitormold inhibitor) به تنهایی کافی نیست. سیلوها باید به‌صورت دوره‌ای بازرسی و کاملا تمیز شوند.
از دانخوری (Feeder) با حداقل هدر رفت خوراک استفاده کنید
خرید دانخوری با عدر رفت خوراک پایین، باعث می‌شود در دراز مدت هزینه کمتری خرج کنیم. چرا که بازدهی خوراک را بالا برده و ضریب تبدیل را کاهش می‌دهد. به علاوه باید دانخوری‌ها را باید مدیریت کنید. بسته به فضا و تعداد جوجه‌های فواصل و مکان دانخوری‌ها باید تنظیم شود. در واقع فضاهای تغذیه کافی برای همه پرندگان باید وجود داشته باشد تا بتوانند به طور همزمان غذا بخورند. ظروف دانخوری و آبخوری باید به فاصله 1.5 متری از هم قرار داده شوند. یکی از عواملی که کارایی خوراک را به شدت افزایش می‌دهد، قرار دادن صحیح آبخوری در نزدیک فیدرها یا همان دانخوری است، اما نه آنقدر نزدیک که باعث فساد خوراک شود. همچنین آبخوری‌ها و دانخوری‌ها باید همیشه تمیز نگهداری شوند. همچنین بعد از پایان دوره پرورش تمامی فیدرها و آبخوری‌ها شسته و ضدعفونی می‌شوند.
کنترل زمان خاموشی در پرورش مرغ گوشتی
ساعت‌های خاموشی یا تاریکی برای جوجه‌ها در سنین مختلف متفاوت است. این ساعت در سنین بالاتر کم کم زیاد می‌شود. ساعت‌های خاموشی بهتر است در طول روز تقسیم شود. چراکه به پرنده اجازه می‌دهد تا غذای مصرفی خود را کامل هضم کنند و همچنین بی‌هدف راه نروند. هردویی این موارد کارایی تغذیه جوجه‌ها را بهبود می‌بخشد. ما در مقاله پرورش مرغ گوشتی به طور کامل در بخش مدیریت نور گله جوجه گوشتی درباره اصول نوردهی توضیح داده‌ایم.
برای وزن بیشتر، سن کشتار را غیرمنطقی بالا نبرید
این نکته را در نظر بگیرید با افزایش سن پرندگان، بازده خوراک بدتر می‌شود. به این دلیل که پرندگان هر روز توده بدنی بیشتری برای محافظت و نگهداری دارند؛ نگهداری هم نیاز به انرژی و اسیدهای آمینه بیشتری دارد. این موضوع هزینه خوراک را افزایش می‌دهد، و در نتیجه سوددهی مرغدار را کاهش می‌دهد. بنابراین رسید به وزن قابل قبول بسته به نژاد مرغ گوشتی، راندمان خوراک را بهبود می‌بخشد. برای این منظور باید پارامترهای زیادی مورد بررسی قرار گیرد، از جمله: هزینه به ازای افزایش وزن، قابلیت آن نژاد مرغ گوشتی و … .
پرندگان را سالم نگه دارید
یک امر بدیهی است که پرندگان بیمار رشد نمی‌کنند و بازده خوراک را کاهش می‌دهند. پرندگان بیمار به اندازه پرندگان سالم غذا نمی‌خورند، و غذای مصرفی را نیز بدنشان برای مبارزه با بیماری مصرف می‌شود. این پرندگان حتی پروتئین ماهیچه‌ای را تجزیه کرده که موجب کاهش وزن بدنشان شده و بازده خوراک را به بدترین حالت ممکن تبدیل می‌کنند. شاید بتوان گفت که بیماری‌های تحت بالینی بدترین دزدان امتیاز کارایی خوراک هستند.
مقاله: روش صفر تا صد تولید خوراک مرغ. در این مقاله ما به بررسی مواد مورد نیاز خوراک مرغ پرداخته‌ایم. همچنین ابزار مورد نیاز در تولید دان مرغ را به شما معرفی کردیم. در نهایت به این سوال پاسخ داده‌ایم آیا خرید دان بهتر است یا تهیه دان مرغ؟!
سوالات متداول درباره دان مرغ گوشتی
چه مدت طول می‌کشد تا جوجه های گوشتی بالغ شوند؟
یک جوجه گوشتی به ازای یک کیلوگرم وزن گیری چه مقدار غذا مصرف می‌کند؟
این مقدار بسته به نژاد جوجه گوشتی و دان مصرفی متفاوت است. بطور کلی این مقدار در طول دوره پرورش بطور متوسط به ازای یک کیلوگرم وزن گیری هر مرغ، 1.7 کیلوگرم دان مصرف می‌شود. افزایش وزن جوجه‌های گوشتی در هفته اول تقریبا بین 4 تا 5 برابر وزن اولیه‌شان است. در هفته دوم جوجه‌ها به دو برابر وزن خود می‌رسند. این نسبت به مرور در هفته‌های بعدی کاهش می‌یابد.
میزان خوراک مرغ گوشتی در یک دوره پرورش چقدر است؟
میزان مصرف دان، به فرمولاسیون دان و سن کشتار می‌تواند متفاوت باشد. اما بطور کل به ازای هر مرغ آماده کشتار در زمان حیات خود، یعنی ششم تا هشت هفته بین 4 تا 5 کیلوگرم دان مصرف می‌کند. به همین نسبت 100 جوجه گوشتی بین 400 تا 500 کیلوگرم دان استفاده می‌کنند. بطور مثال در بین گله‌های مرغ گوشتی که از دان گوشتی شرکت جهان کاوه استفاده کرده بودند، با متوسط وزن 2.8 کیلوگرم برای هر مرغ و ضریب تبدیل 1.75، به میزان 4.9 کیلوگرم دان به ازای هر جوجه طی نهایتا هفت هفته( در 42 روزگی) مصرف شد. یعنی بطور میانگین مصرف روزانه 116 گرم دان برای هر جوجه. البته همانطور که قبلا بیان شد، بنا به سن پرنده و نوع خوراک مصرفی (سوپر استارتر، استارتر و…) مصرف دان متفاوت است.
جدول مصرف روزانه دان مرغ گوشتی را چگونه می‌توان تهیه کنم؟
این میزان بسته به مواد استفاده شده در دان می‌تواند متفاوت باشد. همچنینی مصرف کنسانتره با خوراک کامل متفاوت است. اما برای خوراک کامل جهان کاوه می‌توانید از مقدار خوراک مرغ گوشتی در روز زیر استفاده کنید.
چه عواملی بر مصرف خوراک مرغ اثر گذار است؟
با تمام تنوع‌های غذایی که بین پرندگان وجود دارد، بطور کل پرندگان تمایل دارند هر 15 دقیقه در طول ساعت روشنایی روز و تا حدی در تاریکی غذا بخورند. معمولا آنها تمایل دارند در زمان اولین نور و در اواخر عصر وعده‌های بیشتری بخورند. بطور کلی عواملی که بر مصرف غذا تأثیر می‌گذارند عبارتند از:
• سن و وزن زنده
• دمای محیط
• محتوای انرژی غذا
• بافت غذا
• سطح سایر مواد مغذی کلیدی
• تولید تخم مرغ
• کیفیت و دمای آب
• وضعیت سلامت گله
عوامل زیادی بر سرعت حرکت غذا در دستگاه گوارش اثر می‌گذارد، بطور معمول برای جوجه‌های جوان تقریبا 4 ساعت، برای مرغ‌های تخمگذار 8 ساعت، و برای مرغ مادر 12 ساعت طول می‌کشد. از طرفی هضم غلات دست نخورده، سخت‌تر از دانه‌های ترک خورده است؛ چرا که اغلب غلات کامل بدون تغییر از بدن خارج می‌شود. به همین دلیل شیوه تهیه دان برای مرغ بسیار حائز اهمیت است.
جوجه‌های گوشتی چقدر می‌توانند بدون غذا زنده بمانند؟
جوجه‌های گوشتی چندین هفته بدون غذا می‌توانند زنده بمانند. اما بدون آب نهایتا چند روز زنده می‌مانند. اما جیره غذایی نامناسب و رعایت نکردن اصول در غذادهی جوجه‌ها یکی از شایع‌ترین عامل مشکلات در گله‌های مرغ گوشتی است. جیره غذایی نامتعادل و یا روش‌های اشتباه غذا رسانی به مرغ باعث ضعیف شدن آنها، کند شدن رشد، رشد نامتناسب، مشکلات پا (شکستگی و…) و در پرنده می‌شود. یک خوراک کامل طیور باید تمام موادمغذی لازم را به همراه داشته باشد.
چگونه می‌توانید رشد و وزن جوجه های گوشتی خود را کنترل کنید؟
پیشرفت در رشد جوجه‌های گوشتی را می‌توانید از طریق قیاس با کاتالوگ نژاد و گونه مربوطه کنترل کرد. در کاتالوگ مربوط به هر نژاد میزان وزن‌گیری پرنده نوشته شده است. همچنین شرکت‌های تولیدکننده دان معمولا کاتالوگ مصرف سرانه دان را در اختیار شما قرار می‌دهند.
همچنین شما در هنگام خرید با مشاوره تیم تخصصی خوراک دان مرغ گوشتی، می‌توانید جیره اختصاصی بنا به نژاد مرغ گوشتی خود تهیه کنید.
طریق محاسبه فرمول‌ها دان مصرفی و فایل اکسل محاسبات پرورش جوجه گوشتی چگونه است؟
ما در مقاله‌ای کامل روش محاسبه ضریب تولید، میزان دان مصرفی و برآورد کردن هزینه‌های پرورش مرغ گوشتی را به همراه فایل اکسل در اختیار شما قرار داده‌ایم.
بهترین فرم دان مصرفی برای جوجه گوشتی کدام است؟
به توصیه برندهای مشهور مرغ گوشتی همچون شرکت آویژن که تولیدکننده مرغ گوشتی است، استفاده از دان پلت و کرامبل بهتر از دان مَش است. شما می‌توانید در مقاله راس بخش بهترین دان مصرفی مرغ گوشتی برای مرغ نژاد راس یا راس مادر را مطالعه فرمایید.
منابع:
poultryfarmguide.com
gov.mb.ca
organicfeeds.com
livestocking.net
farmingbase.com
این مقاله به همت هما بهرام پرور و تیم تولید محتوای جهان کاوه افق خزر، تولیدکننده انواع خوراک دام و طیور تهیه شده است. امید است که این مقاله بتواند هر چند کوچک کمک کننده در صنعت پرورش دام و طیور باشد.
ما در مقاله‌ای کامل روش محاسبه ضریب تولید، میزان دان مصرفی و برآورد کردن هزینه‌های پرورش مرغ گوشتی را به همراه فایل اکسل در اختیار شما قرار داده‌ایم.